Güzel ülkemizin gezilmesi ve mutlaka görülmesi gereken yerlerinden birisi de özel yapısı ve görüntüsüyle “Tuz Gölü” olmaktadır. Her ne kadar göl desek de özellikle yaz aylarında kurumasıyla adeta beyaz bir buz tabakasına dönen ve gerçekten muhteşem görüntüler sunan Tuz Gölü aynı zamanda ülkemizin tuz ihtiyacının %40’nı da tek başına karşılamaktadır. Bu yazımızda sizlere alışılmışın dışında çok farklı bir anı bıraktıracak gezi önerimiz olan “Tuz Gölü” hakkında gezmeden önce bilmeniz gerekenleri bir araya getirdik. Şimdiden bu eşsiz büyüleyici göl üzerinde keyifli gezmeler dileriz.
Tuz Gölü Hakkında Bilgi
İç Anadolu bölgesinde Ankara, Konya ve Aksaray illerinin arasında kalan Tuz Gölü Türkiye’nin tuz ihtiyacının %40’ını karşılamaktadır. Gölde tuz oluşumunun mantığı şu şekildedir; yüzeyde bulunan suyun yer altına süzülmesi sonucunda oradaki tuzlu katman erir. Eriyen katmanda bulunan tuz, su yardımıyla yukarıya yani yüzeye çıkarılarak gölden tuz elde edilmesine olanak sağlamış olur. Gölün etrafı platolarla çevrili olmasına rağmen göl, Van gölünün ardından Türkiye’nin ikinci büyük gölü olma özelliğine sahiptir. Bir diğer özelliği ise tuz oranının %32 dolaylarında olması nedeniyle dünyadaki göller arasında en üstlerde kendine yer bulmuş olmasıdır.
Göle giden insanlar, karşılarında kayıklar vs beklerken gördükleri manzara karşısında adeta büyülenmektedir. Yörede kullanılan bir diğer ismi Koçhisar gölü olsa da karşınızdaki bembeyaz manzara karşısında hiçbir şeyi düşünemez hale geliyorsunuz. Tuzlu suyun insan vücuduna bir noktaya kadar iyi geldiğini söyleyen uzmanların tavsiyesine uyan insanlar, varır varmaz hemen çıplak ayakla göle doğru bir yürüyüş gerçekleştirmektedirler. 80 x 60 km bir dikdörtgen hüviyetinde olan yerin alanı ise yaklaşık olarak 7414 km2 hesaplanabilmektedir. Yaz aylarında buharlaşan suyun fazla olması nedeniyle daha da küçülen göl, ilkbaharda suların erimesi ile birlikte tam 164.000 hektara kadar büyüyebilmektedir.
Tuz gölü kapalı bir havza durumunda olduğu için suyundan yararlanmamıza izin vermemektedir. Öte yandan gölü besleyen Melendiz, Peçenek, Kırkdelik, Karasu ve İnsuyu çaylarının da yazın sularının çok az olması gölün dünya standartlarında A sınıfı almayı başarmış suyunun içilmesini engellemektedir. Gerçi içseydik eğer kuruturduk muhtemelen, o nedenle belki de böylesi en iyisidir.
Göl ayrıca dünyanın en sığ göllerinden bir tanesi olarak kayıtlara geçmiştir. Bahar mevsiminde yağışların arttığı ve kar sularının eridiği zamanlarda en derin 1,50 metre, diğer dönemlerde ise suyun derinliği sadece 40 cm olarak ölçülmektedir. Yazın suların çekilmesi ile kuruyan alanlarda ise tam 30 cm kalınlığında tuz tabakası oluştuğu fark edilebilmektedir. Tüm bu özellikleri neticesinde araştırma yapmadan normal bir göl zannederek bölgeye gelen ziyaretçilerine tam bir şaşkınlık yaratmaktadır. Çünkü göl bu derinlikler ile bırakın sandal ile yüzmeyi, normal bir şekilde yüzmeyi dahi imkânsız kılmaktadır.
Tuz Gölü Efsanesi
Tuz gölünün tarihini araştırmaya başlayınca karşımıza yıllardır dile getirilen bir efsane çıkmaktadır. Tuz gölü efsanesi ise şu şekilde anlatılmaktadır; gölün olduğu yerde güzelliğiyle dillere destan olan çok verimli bir bağ varmış. Bir gün çok susayan derviş bağın yakınlarından geçerken, bağ sahibi kötü kalpli kadından bir tutam üzüm istemiş. Kadınsa bu yıl üzüm alamadığını söyleyerek vermemiş ancak derviş inanmamış ve “tuz ile buz olasın” demiş. İşte o günden sonra kadın buz olmuş, bağ ise tuz olarak bugünkü Tuz gölünü oluşturmuş. Kulağa biraz inanması güç gelse de göl tarihi hakkında bundan başka bir şey duymak neredeyse olanaksızdır.
Tuz Gölü Jeolojik Yapısı
Göl kendisine özgü bir yapıya sahiptir ve Tuz gölü jeolojik yapısı 1000 metre süreklilik arz eden ancak değişik yoğunluklarda bir tuz katmanı bulunmaktadır. Bundan dolayı göl civarında tuz üretimi devamlı olarak sağlanabilmektedir.
Gölün başka bir hikâyesi daha bulunmaktadır ki o da zamanında Tuz gölünün doğalgaz deposu olarak düşünülmesi olmuştur. Bilindiği üzere İran ve Rusya’dan aldığımız gazın basında özellikle kış aylarında düşmektedir. Bundan dolayı devrin büyükleri burasının altında bulunan tuz tabakasının altına doğalgaz deposu yapmayı düşünmüşlerdir. 2017 Şubat ayında tesis tamamlanmış ve ilk defa gaz verilerek depolama faaliyetlerine başlanmıştır. Azalan tuz miktarının önlenmesi içinse gölün yaklaşık olarak 40 km uzağına 12 tane suni tuz mağarası yapılmış ve önce su basılmak suretiyle sonra da suyun salıverilmesi ile ortaya çıkan tuzlu su göle doğru yönlendirilmeye başlanmıştır.
Tuz Gölü Çevresinde Biyolojik Çeşitlilik
Coğrafi konum olarak gerçekten güzel bir potansiyel bulunan göl, Tersakan, Bolluk, Düden ve Akgöl gibi kendine nazaran daha küçük gölleri ile bir bütün oluşturarak pek çok kuş türüne ev sahipliği yapmaktadır. Tuz gölü çevresinde biyolojik çeşitlilik nedeniyle Türkiye’de birinci derecede sit alanı olarak korunmaktadır. Toplamda bilinen 85 farklı kuş türüne, 15 tür memeli hayvana, 129 çeşit böcek türüne ve 40 çeşit farklı bitkiye ev sahipliği yaparak muazzam bir iş başarmaktadır. Evlenen insanların giderek fotoğraf çektirmek için sıraya girdiği gölde sürekli olarak etrafınızda uçuşan kuşlar görebilirsiniz. İnternetten arama yaptığınızda bulduğunuz fotoğraflarda da bol bol kuş resimleri görebilirsiniz. Yolunuz bu bölgeden geçerse eğer muhakkak uğrayıp bu doğal güzelliğin zevkine ayırabildiğiniz maksimum zamanı ayırarak bakmanızı tavsiye ederiz.
Tuz Gölü Nerede?
Göl hakkında en çok aranan başlıklardan olan “Tuz Gölü nerededir?” sorusunun cevabını üç şehirdedir şeklinde verebiliriz. Çünkü Tuz Gölü; Ankara, Aksaray ve Konya şehirlerinin sınırları içinde yer almaktadır. Buraya ulaşımın en kolay güzergahını ise Ankara-Aksaray Karayolu oluşturmaktadır.
Tuz Gölü’nün bazı şehirlere olan uzaklığı:
Ankara ⇒ 130 km
Konya ⇒ 190 km
Aksaray ⇒ 110 km
İstanbul ⇒ 600 km
Antalya ⇒ 500 km
Eskişehir ⇒ 300 km
Tuz Nasıl Elde Edilir?
Herkesin merak ettiği ama araştırmaya üşendiği konuyu burada açıklamaya çalışalım. Tuz gölünden elde edilen tuzu direkt soflarımızda kullanabiliyor muyuz? Tuz nasıl elde edilir? Soruların cevabının arkasında aslında bir yığın işlem ve bunlardan para kazanan birçok insan bulunmaktadır. Gölün yaz aylarında buharlaşma yoluyla küçüldüğünü söylemiştik. Hatta bu küçülme sonucunda ortaya 30 cm derinliğinde tuz katmanı da çıkmaktaydı. İşte bu katman araçlarla toplanarak buharlaşma tekniği vasıtasıyla tuz elde edilmesine kadar gitmektedir. Tuz üreten yerlere Tuzla denmekte ve buranın etrafında Kaşdırım, Yavşan ve Kayacık adında tam 3 tane tuzla bulunmaktadır.
Tuz Gölü Gezisi Tavsiyesi
Göle yolunuz düşerse eğer yaklaşmaya başladığınızda irili ufaklı dükkânlar göreceksinizdir. Bu dükkânlarda saf göl tuzundan üretilen ve içerisinde yararlı pek çok mineral barındıran besleyici kremler satılmaktadır. Ayrıca bunlar elleriniz ve ayaklarınız içerisinde kullanımına bağlı olarak yumuşatıcı etki de göstermektedir. Size tavsiyem deneme amacıyla da olsa bunlardan almanız ve hem kendinize hem de geçimini gölden sağlayan yöre halkına bir nebze faydanız olması yönünde olacaktır.
Yorum yap